tr 
en 
Prostat Taraması: Önemi ve Bilmeniz Gerekenler
Prostat sağlığı her erkeğin dikkat etmesi gereken önemli bir konudur. Prostat kanseri riski yaşla birlikte artar, bu nedenle düzenli prostat taramaları yaşamınızın önemli bir parçası olmalıdır.
Prostat Rahatsızlıklarının Türleri Nelerdir?
Prostat hastalığı erkeklerde görülen bir sağlık sorunudur. Rahatsızlık her yetişkin erkekte görülebilse de yaşlandıkça daha yaygın hale gelir. Prostat hastalığının en yaygın üç şekli bulunmaktadır. Prostat iltihaplanması (prostatit), prostatın kanserli olmayan büyümesi (iyi huylu prostat büyümesi) ve prostat kanseridir.
Prostat büyümesi idrara çıkma rutininde değişiklikler ile kendini gösterir. Prostat büyümesi, bir süre sonra hastanın idrar yolunu tıkayarak idrar akışını engellemeye başlar. Tıkanıklığın derecesine bağlı olarak hastalarda idrar yapmayla ilgili yakınmalar ortaya çıkmaktadır.
Prostat büyümesi erkeklerde 40’lı yaşlardan itibaren kendini hissettirmeye başlayabiliyor. Prostat büyümesinin erken bulgularından biri gece tuvalet ihtiyacıdır. Prostat büyümesi idrar zorluğuna neden olduğunda hastalar geceleri tuvalete sık sık gider ve gündüz de bu ihtiyaç devam eder. Geceleri tuvalete gitmenin en önemli diğer sebepleri diyabet, kalp ve damar hastalıklarıdır.
Prostat Hastalığı Belirtileri
- Sık idrara çıkma
- Ani idrar yapma isteği
- İdrar kaçırma
- İdrar yaparken yanma ve sızı hissinin olması
- İdrar kuvvetinin ve kalınlığının azalması
- İdrarı başlatmakta güçlük
- Kesik kesik idrar yapma
- İdrarın sonunda damlama
- İdrarı tam boşaltamama hissi
- İdrarda kan
İyi huylu prostat büyümesi, ileri yaş erkeklerde sıklıkla rastladığımız bir hastalıktır. Prostatın içinden geçen idrar yolunun çevresinde bulunan doku, erkekteki hormonal yapıyla bağlantılı olarak, yaşın ilerlemesiyle beraber büyür. Bu büyüme, içinden geçen idrar yolunu sıkıştırarak bir takım şikayetlere yol açar. Belirtileri idrara sık çıkma, gece idrara kalkma, acil idrar ihtiyacı, idrar yaparken ağrı, yanma, tuvalette idrar akımını başlatabilmek için bekleme, ıkınma, kesik kesik idrar yapma, idrar akım hızında ve kalınlığında azalmadır. Bu şikayetleri olan hastalara, muayene, idrar tahlili, ultrasonografik incelemeler ve kan tahlili (PSA ölçümünü içeren) yapılarak tanısı konmaktadır.
Prostat Taramasında PSA Nedir?
PSA yıllardır prostat kanseri tanısında kullanılan bir kan testidir. Prostata özgü antijen (PSA), erkek prostat bezi içindeki belirli hücreleri tarafından üretilen bir maddedir. Normal sınırlar içinde olması hastada prostat kanseri olmadığını göstermediği gibi yüksek seviyede olması da hastaya prostat kanseri varlığını ortaya koymaz. PSA prostat kanseri dışında, iyi huylu prostat büyümesi, prostat iltihabı sonucu da yükselebilir. PSA normal değerleri yaşa göre farklılık gösterir. Genel olarak laboratuvarlarda sınır değer <4 olarak verilir. Halbuki PSA değerini yaşa göre değerlendirmek gerekir. 40 - 45 yaş aralığında normal PSA <1, 50-60 yaş arasında PSA<2.5; 60-70 yaş aralığında <4 olmalıdır. Mesela 50 yaşındaki bir erkekte PSA 3.5’ise mutlaka ürolog kontrolü gerekir.
Prostat iltihapları, iyi huylu prostat büyümeleri ve prostat kanserleri en çok karşılaşılan hastalıklardır.
Bazı mikropların prostat içerisine yerleşmesi ve olayın kronik hal kazanması ile çok çeşitli şikayet ve belirtilere sebep olabilir. Sık rastlanır ve genellikle 25-50 yaşlar arasında görülür. Belirtileri sık idrara çıkmak, idrar yaparken yanma, boşalma sırasında veya sonrasında ağrı ve yanma, makat ve idrar yolu arasındaki bölgede ağrı ve yanma, cinsel istekte azalma, sertleşme problemleridir.
Bazen prostat belirti vermeden de büyüyebilir. Böbrek sağlığının korunmasında prostat sağlığı önemlidir. Prostat büyürken kişinin idrar yollarını da olumsuz olarak etkilemektedir. Ani idrar tıkanması, idrar yolu iltihabı, idrar kesesi bozuklukları ve böbrek yetmezliğine kadar varabilen rahatsızlıklar hastalığın bilinen olumsuz etkilerinden bazılarıdır. İyi huylu prostat büyümesinin görüldüğü kişilerde aynı anda prostat kanseri de olabilir.
Erkeklerde en sık görülen kanser çeşitlerinden birisi de prostat kanseridir. Özellikle gelişmiş ülke toplumlarında giderek artan sıklıkta görülen bir diğer hastalık da prostat kanseridir. Prostat kanseri; prostat hücrelerin kendine buyruk, kontrolsüz şekilde çoğalmasıdır. Yaş ilerledikçe sıklığı artar. Prostat kanseri genellikle ilerleyinceye kadar normal prostat büyümesinden farklı belirti vermez. Bu nedenle 45 yaşını geçen erkeklerin rutin olarak prostat kontrolü yaptırması önemlidir. Belirtilerini şöyle sıralayabiliriz: Sık idrara çıkma, idrar yaparken zorlanma, kesik kesik idrar yapma, idrarda yanma, ağrı, menide kan, bel ve kalça ağrılarıdır. Prostat kanserinde erken tanı ve tedavi ile hastalar kanserden tamamen kurtulabilirler.
