ENDOSKOPİ NEDİR? Gastroskopi ve Kolonoskopi Hangi Durumlarda Yapılmalıdır?

ENDOSKOPİ

Endoskopi dediğimiz işlem bir genel terim olup, iç organların ameliyat gerekmeksizin, ucunda ışıklı bir aletle, bir skopla incelenmesi demektir.

Endoskopi, incelenen organlara göre farklı isimlerde adlandırılmaktadır. En çok kullandığımız, sindirim sistemi endoskopisinde iki yöntem vardır. Üst gastrointestinal sistem endsokopisi, kısacası gastroskopi olarak isimlendiriyoruz. Gastroskopi ile yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağı direkt olarak gözlenmektedir. Kolonoskopi dediğimiz işlemde ise kalın bağırsak ve ince bağırsağın son kısmı incelenmektedir.

1-Gastroskopiyi hangi durumlarda yapıyoruz?

Eğer hastada yutma güçlüğü varsa, takılma hissi varsa, tespit edilemeyen karın ağrıları mevcutsa, sebebi belli olmayan kansızlık şikayetleri varsa, bulantı, kusma ve şişkinlik varsa, midede ağrı, yanma, ekşime ve reflü bulguları varsa yani mide sıvısı yemek borusuna doğru ya da ağzına doğru kaçıyorsa, acı bir his varsa, onun haricinde bazı kronik karaciğer hastalıklarında, ağız yaralarında ve mide kanseri nedeni ile ameliyat olmuş hastaların takibinde kullanılmakta, yine ayrıca eğer hastada kusma ile birlikte bir kanama varsa, büyük abdestin siyah renkte gelmesi, ki bu da bir üst mide kanaması bulgularından bir tanesidir, bu durumlarda biz gastroskopi yapmayı tercih ediyoruz. Gastroskopi için herhangi önemli bir hazırlığa gerek yoktur. Hastanın sekiz saat önceden aç kalması bizim için yeterlidir.

2-Hangi Durumlarda Kolonoskopi Yapıyoruz?

Kolonoskopi dediğimiz işlem kalın bağırsağın tamamını ve ince bağırsağın son kısmını incelediğimiz bir yöntemdir.

Eğer hastada makattan gelen kırmızı renkte bir kanama varsa, hastanın uzun süredir devam eden kabızlığı ve ishali mevcutsa, eğer hastanın hikayesinde, aile hikayesinde ve yakınlarında bir bağırsak kanseri öyküsü varsa ya da crohn hastalığı ve ülseratif kolit dediğimiz ince bağırsağın iltihabi hastalıkları mevcutsa, bu hastalara kolonoskopi yapmak gerekir. Ayrıca sebebi belli olmayan karın ağrıları, kansızlık durumlarında, kilo kaybı durumlarında, eğer bir kanser şüphesi varsa kolonoskopiyi tercih etmek mutlaka gerekir. Ayrıca 40 yaşından itibaren hiçbir şikayeti olmayan hastaların da bir kolonoskopi yaptırmaları gerekir.

Bu işlemler, gastroskopi ve kolonoskopi işlemleri, sadece tanı amaçlı değil aynı zamanda tedavi amaçlı da yapılmaktadır.

Mesela gastroskopide, yutulan yabancı bir cismin mideden çıkarılması, on iki parmak bağırsağındaki bir ülserin kanamasının durdurulması, midedeki et parçacıkları dediğimiz poliplerin temizlenmesi, ki bu poliplerin kanserleşme potansiyeli mevcuttur, ya da katılaşmış gıdaların temizlenmesi gibi yöntemler yapılabilir. Ayrıca yine özofagus varisleri dediğimiz yemek borusunun son kısmında olan varis kanamalarının durdurulması gibi işlemlerde gastroskopi kullanılmaktadır.

Kolonoskopide ise sıklıkla kullandığımız tedavi edici yöntem olarak bağırsaklardaki poliplerin temizlenmesi, ki kalın bağırsaktaki bu poliplerin bu et parçalarının bir kısmının bir kanserleşme potansiyeli mevcuttur. Yine crohn hastalığı ülseratif kolit hastalığı olan hastalarda bazen darlıklar meydana gelebilmekte, bu bölgelerde balonla dilatasyon yapılabilmekte ve stent konulabilmektedir. Yine kalın bağırsak hastalığı geçiren hastaların takibi ve tedavisinde mutlaka kolonoskopi kullanılmaktadır.