Çocukluk Çağı Ortopedik Hastalıkların Tedavisi

Çocuk ortopedi, çocukların doğumundan erişkin yaş dediğimiz 18 yaşına kadar olan çeşitli sorunları ile uğraşan Ortopedinin temelini oluşturan bilim dalıdır. Bu sorunlar doğuştan olan şekil bozuklukları olduğu kadar sonradan gelişen sorunlar da olabilir. Pediatrik travma ise büyüyen gelişen çocukta farklı yaşlarda farklı şekillerde karşılaşılan bir durumdur. Çocuğun yetişkinin küçük modeli olmadığının en önemli kanıtıdır.

GELİŞİMSEL KALÇA ÇIKIĞI

Çocuklarda kalça çıkığı; erken tanı ve uygun tedavi ile düzeltilebilir. Bu dönemde kalça kemiğini besleyen damarlarda zedelenmeye yol açmadan kalçanın nazik bir şekilde yuvasına yerleşmesini sağlamaktır. Tedavi sonrasında oluşacak bu sorun geç dönemde ciddi sakatlıklara yol açmaktadır. Bu hastaların tedavide geç kalmaları halinde bile tek taraflı çıkıklarda 10-11 yaşa kadar, iki taraflı çıkıklarda 6-7 yaşa kadar başarılı sonuç alınmaktadır. Ancak önceden geçirilmiş başarılı olmayan girişimler sonucu olumsuz etkiler.

PERTHES HASTALIĞI

Kalça ekleminin beslenme bozukluğu sonrası 2-12 yaş arasında topallama ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Çocuklarda 7 günden fazla süren ağrı ve ateş olmaksızın topallama Perthes hastalığını düşündürmelidir. Bu hastalık deprem gibi şiddet farklıyla karşımıza gelir. Bazen ameliyatsız tedaviyle iyileşebilirken bazen de ameliyata rağmen iyileşme istenildiği gibi olmayabilir. Dünyada henüz tedavisi ile ilgili yaklaşımlarda netlik olmayan bir hastalıktır. Ancak bu hastaların en az 2 yıl süren iyileşme döneminde düzenli takibi gerekir.

PES EKİNOVARUS (PEV – ÇARPIK AYAK)

Pes ekinovarus (PEV, Çarpık Ayak) en sık görülen doğumsal kas-iskelet sistemi deformitesidir. Pes ekinovarusta ayak içe ve aşağı(ekin ve varus) doğru dönüktür. Çoğunlukla erkek çocuklarda olmak üzere, yaklaşık olarak 1000 doğumda 1 görülür. Anne karnında duruş bozukluğuna bağlı gelişen şekil bozukluklarından farklıdır. Doğum öncesi ultrason kontrolleri ile PEV(pes ekinovarus) tanısı, kadın-doğum doktorları tarafınca konulabilmektedir. Pes ekinovarus (çarpık ayak) tedavisine doğumdan hemen sonra ilk bir kaç günde başlamak gerekmektedir.

ÇOCUKLARDA DÜZ TABANLIK

Düz tabanlık çocuğun ayak tabanının kavisinin kaybolması ve bunun sonucunda ayağın iç kısmı ile basması olarak tanımlanabilir. Çocuklarda ayak tabanındaki yağ yastıkçığı gelişimi henüz tamamlanmamış olduğu ve bağlar da halen esnek olduğu için 4 yaşına kadar olan çocuklarda içe basma normal olarak karşılanabilir. 8-10 yaş aralığında ayak şekli oturduğunda genellikle bu görünüm düzelmektedir. Bu yaş aralığında aileler ayağın görünümünden endişelenerek sıklıkla çocuk ortopedi doktoruna başvurmaktadırlar.

ÇOCUKLARDA İÇE BASARAK YÜRÜME

İçe basma terimi sıklıkla düz tabanlık ile anlamsal olarak karışabilmektedir. Çocuklarda yürüme esnasında içe basma olarak tanımlanan durumlarda çocuğun ayaklarının diz veya gövdeye göre içeri dönüş olarak basıyor olması gözlemlenir. Ayağın iç tarafına basarak yürümesi ise düz tabanlık olarak adlandırılmaktadır.

İçe basma sorununun kaynağı çocuğun cinsiyetine göre değişebilmektedir. Kız çocuklarda sıklıkla neden kalça eklemi iken, erkek çocuklarda kaval kemiği veya ayaktaki eğriliklerdir. Çocuk ortopedi doktoru tarafından detaylı bir muayene ve gerekli durumlarda yürüme analizi çalışmalarını da gerçekleştirerek hastalığın aşaması ve nedenleri kolaylıkla belirlenebilmektedir.

İçe basarak yürüme özelliği normal olarak belirli yaş gruplarında da görülebilmektedir. Özellikle kız çocuklarında içe basarak yürüme daha sık görülmektedir. Kız çocuklarında içer basarak yürüme durumu genellikle 3 yaşlarında başlayarak 5 yaşlarına kadar artarak devam ettiği gözlemlenmiştir. Çocuk 10 yaşlarına geldiğinde ise bu durum pek çok çocukta kendiliğinden düzelmektedir.

Bu normal gelişim süreci ile patolojik durumların ayırt edilmesinde uyarıcı bir iki ayrıntı vardır. Aile bireylerinde benzer bir durum olup bunun altında bir rahatsızlığın yatıyor olması, tek taraflı içe basma ve hiç düzelme olmadan yaş ilerledikçe ilerlemesi gibi durumlarda bir çocuk ortopedi doktorunun değerlendirmesi gerekmektedir.

Tanının koyulmasında klinik muayeneden sonraki en önemli basamak ise yürüme analizidir. Yürüme analiz çalışması yapılırken ilk aşamada çocuk ortopedi doktoru tarafından izlenirken yürütülerek görsel yürüme analizi yapılır. Eğer sorunun ciddi bir sorun olabileceğinden şüphelenilirse sonraki aşamada bilgisayar destekli yürüme analizine başvurulur. Bu analizleri yapmak için imkanlarımız mevcuttur.

İçe basmanın tedavisinde özel ayakkabı veya cihazların düzeltici bir etkisi bilimsel çalışmalarda gösterilememiştir. Bu cihazları kullanmak için zorlanan çocuklarda da psikolojik problemler oluşabilmektedir. Gereksiz tedavilerden kaçınılması konusunda ailelerin dikkatli olmaları gerekmektedir.

Bizimle iletişime geçebilirsiniz.